Próba udarności. Co to takiego?
Doskonałym sposobem na sprawdzenie wytrzymałości konkretnego materiału na pękanie jest próba udarności. Polega ona na uderzeniu spadającym młotem wahadłowym w materiał, a tak zwaną udarność materiału, mierzy się w jednostce zwanej dżulem. Pomiar energii złamania uzyskuje się przez sprawdzenie próbki, która jest oparta swobodnie na dwóch końcach i ma nacięty karb. W jaki sposób dokładnie przeprowadzane jest badanie?
Jak w praktyce wygląda próba udarności?
Próbę udarności wykonuje się z użyciem młota Charpy’ego. Najczęściej do prób stosowany jest młot o zasobie energii od 150J do 300J. Jego budowa jest dość prosta, składa się z poruszającego ruchem wahadłowym ramienia, które na początku badania jest podniesione i unieruchomione. Kiedy próbka znajduje się już w dolnej części młota, ramię zostaje zwolnione i swobodnie spada, uderzając w umieszczoną na dole próbkę. Energię, która zużyta jest na złamanie, odczytuje się ze specjalnej podziałki. Nowoczesne młoty udarnościowe umożliwiają wykonanie badania w różnych warunkach np. w obniżonych temperaturach. Wykonana próba oznaczana jest w konkretnej kolejności:
- symbol literowy młota,
- kształt karbu,
- energia młota,
- wymiary karbu i próbki.
Od czego zależą wyniki próby udarności?
Wyniki próby zależą od kilku czynników. Są to:
- wymiary i kształt próbek,
- kształt karbu,
- promień zaokrąglenia dna karbu,
- skład chemiczny tworzywa,
- rodzaj młota,
- temperatura, w jakiej badana jest próbka.
Ważne jest, aby podczas przeprowadzania badania zawsze zachować odpowiednie środki ostrożności. Nie należy nachylać się nad młotem udarnościowym, ponieważ jego uderzenie może grozić poważnym kalectwem, a nawet śmiercią.
Jeśli chcesz wykonać próbę udarności, warto zgłosić się do profesjonalnych firm, które zajmują się świadczeniem tego typu usług w specjalistycznym laboratorium. Protokół badania powinien zawierać: powołanie normy, rodzaj próbki, wymiary próbki, oznaczenie identyfikujące materiał, kierunek i miejsce pobrania próbki, jeśli są znane, początkową energię młota, temperaturę badania i zużytą energię na złamanie próbki w dżulach.
